Cursus Sterrenkunde

Bij sterrenwacht Vesta kunt u de cursus sterrenkunde volgen. Deze cursus is interessant voor iedereen die zich verder wil verdiepen in wat er aan de sterrenhemel te aanschouwen is en zich afvraagt hoe dat allemaal in elkaar zit. Door het volgen van de cursus wordt het bijwonen van presentaties en lezingen bij Vesta nog interessanter, omdat je een beter overzicht krijgt van het geheel.

Deze cursus is in 2024 nieuw opgezet en bestaat uit 10 lessen van ongeveer 2 uur.
De cursus biedt een brede introductie op de sterrenkunde, waarbij de achterliggende wetenschap wordt uitgelegd. Het is geschikt als eerste kennismaking, maar is zeker ook geschikt voor mensen die hun kennis willen opfrissen en actualiseren. Naast de lessen worden er ook praktijkavond(en) georganiseerd, waar we het geleerde in de praktijk gaan brengen.

De cursus wordt gegeven door Mark Kristel, die ook de lezingen bij sterrenwacht Vesta verzorgt. Hij wordt gewaardeerd voor zijn boeiende en begrijpelijke presentaties. De lessen worden interactief doorlopen, gebruikmakend van presentaties, afbeeldingen en video's.

Ga naar inschrijven

We beginnen met een kennismaking met de sterrenhemel. Je leert je te oriënteren en sterren, planeten en nevels te kunnen vinden. Vervolgens gaan we kijken naar hoe we de beweging van planeten kunnen waarnemen. Ook gaan we in op de schijnbare magnitude van sterren, waarbij we de invloed van atmosfeer en lichtvervuiling onder de loep nemen.

We borduren voort op het verkennen van de sterrenhemel, waarbij we de mogelijkheden voor observatie met het blote oog en optische instrumenten doorlopen. Aanvullend wordt inzichtelijk gemaakt wat je met astrofotografie zichtbaar kunt maken. Ook behandelen we de hemelmechanica, welke vereist is om dergelijke waarnemingen goed te kunnen doen.

Sterrenkunde werd al ver voor onze jaartelling beoefend. We gaan ons verdiepen in de hulpmiddelen uit die tijd en de eerste/oudste sterrenkaarten die teruggevonden zijn. We doorlopen de geschiedenis van sterrenkunde in Azië en Europa, tot en met de hedendaagse moderne astronomie, waarbij ook verschillende Nederlandse grootheden voorbijkomen.

In deze les behandelen we de bouwstenen van ons universum, gaan we in op de eigenschappen van licht en de mogelijkheden van spectraalanalyse. Als onderdeel daarvan kijken we naar zwaartekracht, ruimtetijd en de lichtsnelheid. De gangbare natuurkundige wetten, theorieën en de achterliggende wiskunde, worden op hoofdlijnen besproken en we leggen de verbinding naar de kwantumwereld.

Er zijn verschillende soorten sterren, waarbij grootte, temperatuur en helderheid een factor spelen. De les gaat in op de categorisering van sterren binnen de hoofdreeks en we doorlopen de levenscyclus van een ster. De samenstelling en werking van de ster (onze zon) wordt doorgenomen, waarbij we ingaan op kernfusie, energie en straling.

Rondom onze zon draaien verschillende objecten en een aantal daarvan hebben ook hun eigen satellieten. We gaan ons zonnestelsel verkennen en de natuurkundige wetten rondom de omloopbaan en de beweging van deze hemellichamen doornemen. Naast de planeten, kometen, planetoïden, rots- en stofwolken in ons eigen zonnestelsel, kijken we ook naar het bestaan van exoplaneten rondom andere sterren.

In ons universum zijn vele “wolken” van materie ontstaan. Deze nevels kennen verschillende verschijningsvormen. Soms zijn nevels ook de broedkamers van nieuwe sterren, of zijn ze onderdeel van een sterrenstelsel. We behandelen verschillende classificaties van sterrenstelsels en nemen onze eigen Melkweg onder de loep. Op grote schaal doorlopen we de rotatie en bewegingen van de sterrenstelsels en de groepering/clustering van sterrenstelsels.

De afstanden in het universum zijn enorm en gaan ons voorstellingsvermogen veelal te boven. We gaan van het meten van afstanden op aarde, naar de afstanden tot de maan, zon, planeten en ver daarbuiten. We behandelen verschillende meettechnieken en meeteenheden. Ook de theorieën en wetten rondom de uitdijing van het heelal en relatie tot de onderlinge afstanden worden daarbij behandeld.

Los van observering in zichtbaar licht, zijn er verschillende instrumenten/telescopen die de andere delen van het spectrum (Radiogolven, Submillimeter, infrarood, UV, Gamma en Röntgen) in beeld kunnen brengen. We behandelen verschillende soorten telescopen en doorlopen de voordelen, uitdagingen en mogelijkheden van telescopen in de ruimte, met een aantal voorbeelden van bekende telescopen.

Om de structuur, evolutie en oorsprong van ons universum te verklaren schiet de hedendaagse natuurkunde nog te kort. Theoretische natuurkunde wordt dan gebruikt om verklaringen te geven, maar zonder bewijsvoering blijven dit ideeën, waar we over kunnen filosoferen. Wel moeten deze theorieën als geheel kunnen samenkomen in een standaard kosmologisch model. We maken kennis met de 12 universele wetten, het kosmologisch principe, de unificatietheorie en het hedendaagse standaard kosmologische model, waarbij ook donkere materie en donkere energie beschouwd worden.